Lomber(bel) bölge, kas ve iskelet ağrısının en sık görüldüğü bölgedir. Bel ağrısının önemli bir nedeni olan intervertebral disk hastalıkları sıklıkla bel bölgesinde görülmektedir. Bel ağrısı şikâyeti ile başvuran kişilerin çoğunluğu, omurlar arası disklerle ilgili problemlere sahiptir. 

Kaymış veya yırtılmış disk olarak da adlandırılan bel fıtığı; omurilikte bulunan zayıflamış veya yırtılmış diskin, zorlayarak sinirler üzerinde bir basınç oluşturmasıdır. Bu da şiddetli ağrılara neden olur.  İlaç tedavilerinin bel fıtığı tedavisinde etkili olduğuna dair çok az kanıt vardır. Beldeki ağrıların tedavisinde birçok farklı yaklaşım vardır. Bunlar; hasta eğitimi, davranış terapileri, bel desteği ve masaj, traksiyon, yüzeysel ısıtıcılar ve transkütanöz elektriksel sinir stimülasyonu (TENS) gibi fizik tedavi modalitelerini içeren geniş bir tedavi seçeneği yelpazesidir. Disk hernisi tedavisi ağrıyı kontrol altına almak, kronik ağrı ve sakatlığın tekrarını, gelişimini önlemek ve işe dönüş sürecini hızlandırmak için önemlidir. 

Lomber disk hernilerinin (fıtık) tedavisinde kullanılan yüzeysel ve derin ısıtıcılar fizik tedavi uygulamalarında önemli bir yere sahiptir. Yüzeysel ve derin ısıtıcıların vazodilatasyon, ağrı eşiğini artırma, bağ dokularında kolajen üretimini artırma gibi çoklu etkileri vardır. 

Ultrason, fizik tedavide uzun süredir kullanılmaktadır ve birçok lokomotor hastalıkta çok güvenli ve etkili bir tedavi ajanıdır. Fıtık tedavisinde, ultrason; sinir iletim hızı ve enzimatik aktivitede artış, kolajen dokunun uzamasında artış, kan akış hızında artış, ağrı eşiğinde ve kas spazmlarının rahatlamasında önemli bir etki sağlayarak bel ağrısı ile kas ve iskelet sistemi bozukluklarında etkin olarak kullanılmaktadır.

Bel ağrısını tedavi etmek ve fıtığı önlemek için egzersiz tedavisi asla göz ardı edilmemelidir. Düzenli olarak egzersiz tedavisi görmenin ve egzersizi hayatınızın bir parçası haline getirmenin ağrıyı kontrol altına almak da oldukça etkili olduğu araştırmalarla ispatlanmıştır.

Fıtık eğer ilerlemiş değilse ağrıyı kontrol altına almak her zaman daha kolay olacaktır. Nöroloji alanında uzman bir fizyoterapist olarak benim size önerilerim:

1. Bir fizyoterapist ile çalışarak düzenli olarak postür analizinizi yaptırın. Vücudunuz farkında olmadan ağrıyı tolere etmek için başka bölgelerden yardım alacağı için duruşunuzun bozulması veya vücudunuzda asimetri oluşması çok olası bir sonuçtur. Bu da ilerde daha ciddi ağrılara ya da yaralanmalara yol açabilir.

2. Bir fizyoterapist ile çalışarak sizi rahatlatacak egzersizler öğrenin ve bunları düzenli yapın. Omurganızı egzersizler ile destekleyerek ağrıyı kontrollü bir şekilde azaltmak mümkündür. Ancak ağrının geçmesi kesinlikle fıtığın iyileştiğini göstermez. O yüzden egzersizler hayatınızın bir parçası haline gelmelidir.

3. Fıtık, kıkırdak dokudan oluşan disk yapısındaki bozulmayla bağlantılı olduğu için ne kadar önemsiz sanılsa da beslenme şekliniz aslında çok önemlidir. Kemik ve kıkırdak sağlığınızı desteklemek için bir doktor ya da diyetisyen tavsiyesi ile muhakkak takviyeler alın.

4. En önemlisi BEDENİNİZİ KORUMAYI ÖĞRENİN. Nasıl fıtığın oluşması bir süreç ise ağrıyı kontrol altına alıp iyileşmeniz de bir süreçtir. Bu iyileşme döneminde sizin vücudunuzu ani hareketlerden korumanız, bedeni zorlayacak işlerden kaçınmanız ve fıtığı tetikleyecek günlük yaşamdaki aktivitelerinizden kendinizi korumayı öğrenmeniz önemlidir.

Fıtık ile ilgili Fizyoterapi ve Rehabilitasyon seans içeriği ile ilgili süreç bilgisi için bize ulaşabilirsiniz.

Uzm. Fzt. Sıla Karakış

• Comparison of High-Intensity Laser Therapy and Ultrasound Treatment in the Patients with Lumbar Discopathy (2015)
• Effects of therapeutic ultrasound and electrical stimulation program on pain, trunk muscle strength, disability, walking performance, quality of life, and depression in patients with low back pain: a randomized-controlled trial (2010)